SOBU-groep

Vlak vóór Kerstmis 1941 richt Philips een speciale werkplaats in Eindhoven op voor de eigen joodse werknemers van het bedrijf. Ze noemen het SOBU, Speciale Opdrachten Bureau. Zo'n 40 mannen en vrouwen, van hoog tot laag, doen daar samen 'kriegswichtig' werk. Zo hoopt Philips te voorkomen dat de nieuwe anti-joodse maatregelen die begin 1942 zullen ingaan, hen zullen treffen.

In het begin geven twee eigen mensen leiding aan de SOBU-groep. In de loop van 1942 neemt de Philips-medewerker Hans Maarschalk dat van hen over. Omdat hij niet joods is, kan hij beter hun belangen behartigen in de buitenwereld. Dat is nodig omdat Philips pogingen in het werk stelt de hele groep met hun gezinnen via Spanje te laten emigreren naar Curacao.

Alles wordt dan gericht op die emigratie: Spaans geleerd, koffers ingepakt en zelfs een wagonindeling van de trein gemaakt. Philips zorgt voor het geld en de organisatie. Als in juli 1943 opeens het bericht komt dat de emigratie niet kan doorgaan, raadt Philips iedereen aan om onder te duiken en helpt met adressen. Hun werkplaats is de volgende dag al leeg.

Na enige weken krijgen de 'onderduikers' het dringende verzoek van Philips-mensen om weer naar Eindhoven terug te komen, want de emigratie gaat misschien toch door. Niet iedereen doet dat; enkelen vertrouwen het niet. Terecht blijkt later. Een paar dagen na terugkomst komt een SD-officier in burgerpak vertellen dat de SOBU-groep, samen met hun familie, beter de emigratie in Kamp Vught kan afwachten. Op 18 augustus 1943, wordt de werkplaats onverwachts door de SD omsingeld. De hele groep wordt in overvalwagens weggevoerd naar Vught. De dagen erna volgen veel van hun familieleden 'vrijwillig', slechts enkelen duiken opnieuw onder.

Hierdoor 'groeit' het Philips-Kommando ineens met tientallen joodse werkers. De SOBU krijgt een eigen barak waar ze grotendeels hun eigen werk kunnen blijven doen. Er komen nog meer werkers bij als na een tijdje ook de familieleden moeten gaan werken. Dan moeten de SOBU-mensen toch gevangenenkleding gaan dragen en worden ze samen met anderen van het Philips-Kommando aan het werk gezet.

Met de SOBU-groep zijn ook een 15-tal joodse kinderen in Kamp Vught gekomen. Ze krijgen les van hun ouders, en een lekkere portie Philiprak van Philips.

terug...